Negen beleidsaanbevelingen om politiegeweld tegen te gaan
De podcast ‘Minder politie?’ en deze website werden gebaseerd op een onderzoek van Kif Kif in opdracht van het European Network Against Racism. Het volledige (Engelstalige) ENAR-rapport vind je hier. Hieronder sommen we de negen beleidsaanbevelingen op die uit de resultaten van het onderzoek naar voor kwamen. De lijst met aanbevelingen is ook als pdf te downloaden.
1. Minder politie
In de gevallen die wij onderzochten, en in vele andere gevallen van politiegeweld in België in de afgelopen jaren, was de aanvankelijke reden voor het politieoptreden vaak futiel en niet gerelateerd aan zware criminaliteit: onevenredig en dodelijk geweld als gevolg van onnodig politieoptreden.
Onze belangrijkste aanbeveling is dat we de rol en de macht die we aan de politie toekennen, moeten heroverwegen, en op zoek moeten gaan naar alternatieven die minder schade aanrichten.
2. Een antiracismebeleid
Hanteer een verplicht nultolerantiebeleid voor alle lokale korpsen en politiediensten tegen alle vormen van discriminatie, zowel ten aanzien van collega’s als naar burgers. Politiekorpsen die hierin tekort schieten, moeten gesanctioneerd worden via een vermindering van federale toelagen.
3. Betere richtlijnen voor gebruik van geweld
Zorg voor betere richtlijnen en opleiding met betrekking tot gebruik van geweld, en verbied risicovolle inbedwanghoudingstechnieken. Wanneer een politievoertuig wordt gebruikt bij het toebrengen van lichamelijk letsel, moet dit ook worden aangemerkt als een wapen en dus gebonden worden aan de wettelijke beginselen en beperkingen van het gebruik van wapens.
4. Onbevooroordeelde juridische procedures
Straffeloosheid was een constante in ons onderzoek naar politiegeweld, in de vorm van buitenvervolgingstelling, seponering of vrijspraak. Zaken van politiegeweld moeten direct worden doorverwezen naar een onderzoeksrechter om een volledig onafhankelijk onderzoek te waarborgen en een onderzoek naar politiegeweld moet niet worden gevoerd in de politiezone waar de verdachten werken.
5. Focus op nazorg van slachtoffers
Slachtoffers hebben recht op nazorg, erkenning en een waardige behandeling: ontwikkel deontologische en herstelgerichte kaders en procedures in samenwerking met sociaal werkers en middenveldorganisaties.
6. Richtlijnen voor mediaberichtgeving
Wij bevelen aan dat beroepsorganisaties voor journalisten ethische regels ontwikkelen en volgen met betrekking tot berichtgeving over slachtoffers en hoe informatie van de politie te gebruiken. Wij bevelen aan dat media in elk online artikel publiekelijk bijhouden welke veranderingen zij aanbrengen.
7. Zorgvuldige dataverzameling
Gegevens en onderzoek rond politiegeweld en racisme bij de Belgische politie zijn op een paar uitzonderingen na onbestaande. Verzamel alle klachten over politiegeweld in een gemeenschappelijk register, met inbegrip van informatie over de culturele achtergrond en de genderidentiteit van degenen die de klacht indienen.
8. Bescherming van het recht om politie te filmen
Hoewel het recht op privacy van de politie gerespecteerd moet worden, bevelen wij aan dat het filmen van de politie een recht wordt.
9. Een grondig, publiek onderzoek naar het probleem
Wij pleiten voor onderzoekscommissies naar politiegeweld, die moeten uitmonden in bindende resoluties en wetteksten overeenkomstig internationale mensenrechtenverdragen.